Driaan Pretorius gesels vandag oor: Wat is Lydenstyd en vas?
Op ons kerkjaarkalender gaan ons nou Lydenstyd binne en hoor ons van mense wat in hierdie tyd vas, maar het jy al ooit gewonder wat is Lydenstyd en vas?
Lydenstyd is ‘n seisoen van 46 dae, wat tradisioneel begin met ‘n vastydperk op Aswoensdag en strek tot en met Goeie Vrydag. In Lydenstyd word daar gefokus op die lyding van Jesus Christus (veral tydens sy 40 dae in die woestyn) asook op die swaarkry en lyding in die wêreld.
Christene maak juis van hierdie tyd gebruik om hulself voor te berei op die komende Paasfees deur na hulle eie lewe te kyk en sondebelydenis te doen. Geloofsgewoontes soos vas, stilte en gebed het oor die eeue heen Christene hiermee gehelp. Lydenstyd is ook ‘n tyd van hertoewyding tot die Here. Die kruis is die sentrale simbool in Lydenstyd. Die kruis herinner ons aan die kruisiging van Jesus, ‘n teken van sy lyding en sterwe vir ons sondes.
Nou dat ons weet wat Lydenstyd is, is die vraag: “Maar waar kom Lydenstyd vandaan en wat is vas?”
In lande in die noordelike halfrond het Christene vir jare die gebruik gehad om in die laaste gedeelte van die winter vir 40 dae lank te vas en te bid. Dit staan ook bekend as ‘Lent’. Dit was, net soos nou, om hulleself voor te berei vir Paasfees.
Die woord “Lent” is afgelei vanaf ‘n oud-Engelse woord: “lenghtening” wat beteken “om te rek” … net soos die son in die noordelike halfrond langer begin skyn wat die oorgang van winter na lente aandui.
Later het gelowiges in die suidelike halfrond ook begin om hulleself vir Paastyd voor te berei deur ‘n vastydperk van 40 dae. Die getal 40 is gekies omdat 40 ‘n belangrike rol in die Bybel speel. So sien ons dat Jesus vir 40 dae in die woestyn was, waar Hy dan deur die duiwel versoek is. Moses was vir 40 dae en nagte op die berg Sinai toe God die Wet vir hom gegee het. Elia het vir 40 dae en nagte geloop om by Horeb, die berg van God, te kom. En die Israeliete het vir 40 jaar in die woestyn rondgeswerf, voor hulle die beloofde land, Kanaän, ingegaan het.
As ‘n mens die dae van Lydenstyd tel, is daar eintlik 46, maar op Sondae word daar gewoonlik nie gevas nie, dus is die vastydperk net 40 dae.
Dit is ‘n gebruik vir baie mense om gedurende Lydenstyd (tot Paassondag) te vas en iets op te gee om te fokus op die Here se teenwoordigheid en só self in die spore van Jesus te loop. Dus gaan Lydenstyd gewoonlik gepaard met vas. Maar wat is vas en hoe vas ‘n mens?
Wat beteken die woord vas? Taalkenners sê dat die woordjie “vas”, letterlik beteken om “die mond te bedek.” Dit hou dus primêr verband met die inname van kos, om vir ‘n bepaalde tydperk nie te eet nie en doelbewus jou oë van die wêreld af weg te neem en op die Here te fokus. Soos ek gesê het word dit normaalweg gedoen, deur die inname van kos uit te sny en slegs water te drink vir ‘n verkorte tydperk. Wanneer vas aan kos gekoppel word, kan lang tye sonder kos skadelik vir ons liggaam wees en is vas nie bedoel om die liggaam skade te berokken nie, maar wel om ons aandag op God te vestig. Nie almal kan dus van kos vas nie, soos byvoorbeeld diabete, maar almal kan wel iets opgee of hulself ontneem vir ‘n tydperk om sodoende nader aan God te beweeg. Alles wat tydelik ontneem word om op God te fokus, kan deur ‘n Christen as vas gesien word. So vas kan alle vorme aanneem, nl. vas van sosiale media (selfoon gebruik), vas van TV kyk, vas lekkernye, ens. Onthou, jy kan nie van skool vas nie! Vas gaan altyd gepaard met gebed.
Die Skrif vereis ook nie dat Christene moet vas nie. God plaas geen vereiste daarop dat enige iemand moet vas nie, maar terselfdertyd vertel die Bybel ons dat om te vas is iets goed en voordelig vir ons verhouding met Hom.
Mag jy hierdie Lydenstyd met ‘n nuwe toewyding ingaan en werklik fokus op wat die Here Jesus vir jou aan daardie kruishout op Golgota kom doen het. Mag jy besonders naby aan die Here leef en met nuwe geesdrif as gestuurde vir Hom leef daar waar jy jouself mag bevind.
Luister hier na die podcast:
